Κτίσμα με στοές στο κέντρο της Θεσσαλονίκης

Γενική άποψη του κτίσματος που βρέθηκε στην οδό Στρ. Δουμπιώτη

ΤΗΣ ΧΡΥΣΑΣ ΝΑΝΟΥ
Στοές, πλακόστρωτη αυλή, ψηφιδωτό δάπεδο και μία μεγάλη μαρμάρινη σκάλα διέθετε τεράστιο οικοδόμημα των παλαιοχριστιανικών χρόνων, πιθανότατα λατρευτικού χαρακτήρα, το οποίο εντοπίστηκε στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, σε οικόπεδο επί της οδού Στρ. Δουμπιώτη 27 - 29, κοντά στην Κασσάνδρου.
Το κτίσμα ήρθε στο φως στη διάρκεια σωστικής ανασκαφής που πραγματοποιούν αρχαιολόγοι της 9ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων στο οικόπεδο. Οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι χρονολογείται στα τέλη του 3ου ή τις αρχές του 4ου αιώνα μ.Χ., όπως μαρτυρούν κάποια σύμβολα (γράμματα και σταυροί), που βρέθηκαν χαραγμένα στην κλίμακα, καθώς κι ένα νόμισμα από την εποχή του Αρκαδίου (395-408 μ. Χ.).
Οι αρχαιότητες, που διατηρούνται σε καλή κατάσταση, δεν έχουν ερευνηθεί σε ολόκληρη την έκτασή τους, φαίνεται όμως πως καλύπτουν ολόκληρο το οικόπεδο (1.650 τ.μ.) και μάλιστα εκτείνονται και πέρα από τα όριά του. Οι έρευνες, που πραγματοποιήθηκαν με δαπάνη των ιδιοκτητών του οικοπέδου, πρόκειται να συνεχιστούν μετά την έγκριση που έδωσαν τα μέλη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου. Καθώς όμως το ποσό που δόθηκε δεν  επαρκεί και λόγω της σπουδαιότητας των ευρημάτων, αναζητείται έξτρα χρηματοδότηση.
Η μνημειώδης μαρμάρινη κλίμακα του παλαιοχριστιανικού οικοδομήματος σε κάποια σημεία εκτείνεται σε οκτώ βαθμίδες. Τα τεκτονικά σύμβολα που διακρίνονται στα μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη τα οποία βρέθηκαν στο χώρο δείχνουν τις διαδοχικές χρήσεις του κτίσματος. Οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι τα μέλη αυτά μεταφέρθηκαν από αλλού και πιθανότατα χρονολογούνται στην περίοδο της ίδρυσης της Θεσσαλονίκης. Περίτεχνα κιονόκρανα και κίονες βρέθηκαν επίσης στο χώρο της ανασκαφής. Το ψηφιδωτό δάπεδο στο εσωτερικό του κτίσματος χρονολογείται στον 6ο αιώνα μ.Χ. και φέρει γεωμετρικές παραστάσεις. Εντός του κτιρίου, καθώς και στις στοές που το περιβάλλουν αποκαλύφθηκαν κιβωτιόσχημοι τάφοι μεταγενέστερων χρόνων.
Ενδιαφέροντα ευρήματα εντοπίστηκαν και σε δοκιμαστικές τομές που έγιναν από την 9η ΕΒΑ σε γειτονικό οικόπεδο, που ορίζεται από τις οδούς Φιλώτα και Αγίου Δημητρίου. Ξεχωρίζει ένα μεγάλο κυκλικό κτίριο, που διαμορφώνει στο λαξευμένο βράχο δύο ομόκεντρους δακτυλίους, διαμέτρου 26 μ. ο εξωτερικός και 19 μ. ο εσωτερικός. Χρονολογείται στους αυτοκρατορικούς χρόνους της ρωμαϊκής περιόδου (2ος - 3ος μ. Χ. αι.), εποχή από την οποία διατηρούνται ελάχιστα ευρήματα στην πόλη. Νομίσματα που εντοπίστηκαν στο χώρο δείχνουν ότι το κυκλικό αυτό κτίριο καταστράφηκε στα μέσα του 4ου αιώνα. Ενδέχεται, μάλιστα, το συγκεκριμένο οικοδόμημα να σχετίζεται με το παλαιοχριστιανικό που βρέθηκε στο γειτονικό οικόπεδο.
Η ΔΕΗ θέλει να επεκτείνει τις εγκαταστάσεις της στο χώρο αυτό με στόχο την αναβάθμιση του σταθμού της. Κατά πόσο αυτό θα γίνει εφικτό θα εξαρτηθεί από τη συνέχιση της ανασκαφής και αφού εκτιμηθεί η σπουδαιότητα των ευρημάτων.
Aγγελιοφόρος